फणस.!

हे चित्र आलं आणि मन बालपणात गेलं.....

भटो भटो...
ओ sss
कुठे निघालात??
कोकणात...

कोकणातून काय आणणार....
फणस....
फणसsss
कापा कि बरका
कापा.
कसा कापू????
उभा...कि आडवा????

फणसात काय??
गरे
गऱ्यात काय??
आठळ्या.
तुम्ही खा गरे
आम्ही खातो गरे
म्हशीला काय???
चारखंड....

.ツ.....ツ.....ツ.... .ツ....

हे अगदी बालपणातील गाणं
मूल अगदी हसू लागे...

.ツ.....ツ.....ツ.... .ツ....

तसंच दुसरं गाणं....

अगदी अभिनय करून मुलं म्हणत....

.ツ.....ツ.....ツ.... .ツ....

झाडावरून आंबा ঠ पडला
टुणकन जाऊन टोपलीत बसला

फणसबुवा हळूच हसला

पोट धरून पेटीत बसला

फणसाची पेटी,

आंब्याची ঠ टोपली

सरकत सरकत
बोटीत बसली.

भो भो भो भो वाजला भोंगा

उभा होता.....मुंबईचा टांगा

फणस आंबे टांग्यात बसले.

टांगा मोटार झाली टक्कर

फणस बुवांना आली चक्कर

आंबा ঠ गेला गडगडत

फणस गेला धडपडत

आंब्याचा ঠ झाला चेंदामेंदा

फणसाचा झाला लोळागोळा

नको नको बुवा.... मुंबईची हवा

कोंकण आपले बरे बुवा....

.ツ.....ツ.....ツ.... .ツ....

तर....
बघूया...या विषयी....

ही कोकणातली मस्त न्याहरी आहे.
याचे दोन प्रकार....

कापा, बरका...

(अजून एक विलायती)

۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞

सर्वसाधारण कापा फणस सगळ्यांना आवडतो.
कारण याचे गरे खाण्यास सोपे असतात.

बरका फणस खरंतर खाण्यास गोड.... 

पण सगळ्यांनाच खाता येतो असं नाही.

 याच्या बिया...(आठल्या) खूप छान लागतात.
याचा रस पूर्वी चाळणीवर काढत असत.

 आता मिक्सर वर काढतात.
या पासून सांदणं, इडली बनते.
या बरोबर नारळाचे दूध मस्त लागते.
फणसाची कढी,
फणस पोळी (साट)
व्वा....

फणसाचे तळलेले गरे,

हे खोबरेल तेलात तळतात.

۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞

❀ बाळ फणस असेल तर त्याची भाजी मस्तच लागते.

 यालाच फणसाची कुयरी म्हणतात 

۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞

*विलायती फणस* - आकाराने लहान असतो.
याची भाजी करतात.
याचे काटे बोथट असतात.

۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞ ۞

फणस फोडणे थोडे त्रासदायक असते...

कारण त्याचा चीक,
आणि .....
वरचे आवरण कठीण काटेरी असते.
याच्या मध्यभागी जी 'पाव' असते 

तिला गरे असतात पण तेथेच चीक असतो.

कोयतीला  तेल लावलं कि चिकाचा त्रास होत नाही.

ㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁ

बरका फणस फोडायला सोपा.... 

जरा कोयती लावायची. आणि दोन्ही हातांनी फोडायचा...
गरे आपोआप निघतात.....

ㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁㆁ

   ❀  *याच्या बिया....*

आठळ्या...

  नुसत्या मीठ टाकून उकडून, किंवा चुलीत भाजून खातात.

आणि पावसाची बेगमी....
माती लावून वाळवायच्या आणि पावसाळ्यात भाजी करायची. भाजीला 'खेड' म्हणतात.
❀  जो वरचा काटेरी भाग असतो त्याला चारखंड म्हणतात..
तो गाईगुरांना खायला घालतात.
❀  फणसाची पाने....

 तुकतुकीत असतात. याचे द्रोण करतात व त्यात इडली करू शकतो.

हे झाड नेहमी हिरवे दिसते.

❀  फणस,

 झाडाच्या खोडाला लागतात.. 

फळ मोठे आणि वजनदार असते.

 एकएका झाडाला खूप फणस लागतात...

❀  याचे लाकूड... 

फळ्या करून पेट्या बनवतात...त्यात आंबे ठेवतात.

फळ्या, फर्निचरसाठी उपयोगी आहे.

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

याची इडली खायची असेल तर

 माटुंगा इस्टला ..... मिळेल..
येथे. फक्त वेगवेगळ्या प्रकारच्या इडल्या मिळतात असं हॉटेल आहे.

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

आता भाजी करण्याची कटकट वाटत नाही 

कारण फणस कापून शिजवून याची पँकेट्स पण मिळतात. 

किंव टीनमध्ये.!
आपल्या आवडीप्रमाणे भाजी बनवता येते झटपट.

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

सांदण: हेसुद्धा पॅकेट मधे उपलब्ध असतं. 

फक्त दिलेल्या सुचनेनुसार बनवायचं

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

सध्या फणसपोळी, तळलेले गरे

 हा खास कोकणमेवा कुठेही मिळतो.

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

आमच्या वाडीच्या गेट वर एक झाड आहे. 

आणि याला एक फणस लागला होता 

आणि मी पाहिला होता तो.!

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

एक अगदी फणसानी भरलेलं झाड बघितलं होतं

 ते दूरदर्शनच्या बस स्टॉपच्या मागे 

महादेवाचं मंदीर आहे तेथे बघितलं होतं.

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

आताच कधीतरी वाचलं कि मधुमेहींसाठी हे उपयुक्त फळ आहे.

अजून एक...

 हे फळ उन्हाळ्यातील असले तरी
वट पौर्णिमा....वाणात याचे (महत्त्व) गरे असतात...

त्यावेळी मुंबईत ढिगाढिगनी कोंकणातले फणस दिसतात...

एरव्ही मुंबईत केरळच्या बाजूचे फणस (गरे) मिळतात.

˘︶˘   ˘︶˘   ˘︶˘   ˘︶˘  ˘︶˘   ˘︶˘

 एक विशेषण 

 वरून कठोर पण 

तितक्याच मनाने  प्रेमळ  असणाऱ्या माणसाला 

फणसाचे विशेषण देतात