Thursday, 12 January 2017

भोगी... मकरसंक्रांत...



❀ ❀ ❀❀ ❀ ❀❀ ❀ ❀


हा भौगोलिक सण आहे.

त्यामुळे तो विशिष्ट दिवशी येतो... खरतर हा हिंदू सण
सूर्याचा मकर राशीत प्रवेश.!
उत्तरायण सुरु होते.
थंडीचा काळ असतो, 
त्यामुळे गूळ तीळ खोबरे दाणे याचे पदार्थ बनवले जातात.
तसेच खूप सुंदर भाज्या येतात.
म मिश्र भाजी केली जाते.

❀ ❀ ❀❀ ❀ ❀❀ ❀ ❀


भोगी 

भोगी  भोगी

न न्हाईल तो रोगी

किंवा
न खाई भोगी 
तो सदा रोगी

यातून सर्व भाज्या खाव्या हा संदेश असेल.....

कारण मिश्र भाज्यांची भाजी केली जाते
 आणि
 शरीरासाठी आवश्यक बाजरी भाकरी  तीळ लावून केली जाते.







आणि सोजी केली जाते
आणि असा नेवैद्य....
म्हणजेच भोग देवाला दाखवला जातो.
म्हणून भोगी??? हे नाव असेल का?

❀ ❀ ❀❀ ❀ ❀❀ ❀ ❀

कोणी कित्ती सुंदर काव्य केलंय....

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽

साळ उसाचे पेर 

कोवळा हुरडा अन् बोरं

वांगे गोंडस गोमटे 

टपोरे मटार पावटे

हिरवा हरभरा तरारे 

गोड थंडीचे शहारे

गुलाबी ताठ ते गाजर 

तीळदार अन् ती बाजर 

वर लोण्याचा गोळा 

जीभेवर रसवंती सोहळा

डोळे उघडता हे जड 

दिसे इवल्या सौख्याचे सुगड


भोगीच्या हार्दिक शुभेच्छा...

✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽ ✽


गुजराथ मध्ये उंधियों करतात
जिलेबी फाफडा....
आणि पतंग उडवले जातात

थंडी पडली कि हलवा बनवला जातो.... त्याला काटा छान येतो.

✿✿✿✿✿✿✿✿✿

फार पूर्वी....

त्याकाळी landline फोन सुद्धा काही ठिकाणी उपलब्ध होते..!!

म ग्रीटिंग बनवली जायची..

✿✿✿✿✿✿✿✿✿

किंवा
 जी काही मोजकी दुकाने होती तेथून विकत घेतली जायची.
 त्यात एक छोटस पाकीट ... इतक छोटं कि त्यात तीळ त्यावर चढवलेला साखरेचा पाक...
 अगदी नाजूक हलवा.. त्याचे चार पाच दाणे राहायचे
किंवा 
पाकिटात एक चिट्ठी आणि थोडासा हलवा... 
असा हलवा दूर राहणाऱ्या नातेवाईकांना पाठवला जायचा....
 जो संक्रांति पूर्वी त्यांना मिळेल अशा बेताने.!

मस्त वाटत असे.!

बघा... आहे का हि कविता आठवते का....

✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺

आठवणीतली  कविता 

वाटाणा फुटाणा शेंगदाणा

उडत चालले टणाटणा.

वाटेत भेटला, तिळाचा कण.

हसायला लागले तिघेही जण.

तीळ चालला भराभर.

थांबत नाही पळभर.

वाटेत लागले ताईचे घर.

तीळ शिरला आत.

थेट स्वंयपाक घरात.

ताईच्या हातात छोटीशी परात.

हलवा करायला

 तीळ नाही घरात.

ताई बसली रूसुन. 

तीळ म्हणाला हसुन.

घाल मला पाकात 

हलवा कर झोकात.

✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺


मकरसंक्रांत....

 म...... मराठमोळा सण
क...... कणखर बाणा
र ...... रंगीबिरंगी तिळगुळ
सं...... संगीतमय वातावरण
क्रा...... क्रांतीची मशाल...
त ...... तळपणारे तेज
*********************
 या दिवशी स्त्रिया सुगड / सुघट  पूजतात
यामागे अस असेल का???
बारा बलुतेदारां पैकी एक कुंभार.... 
यांच्याकडून ती विकत घ्यायची म्हणजे त्याला काम मिळेल....
आणि 
या मातीच्या भांड्यात दही छान घट्ट लागते. पाणी सुटत नाही.! 
असा पुढे उपयोग करत असतील का...
या सुगडात ऊस, शेंगा, हरभरा, गाजर,पैसा सुपारी असं ठेऊन ते पूजतात, आणि ते वाण म्हणून देतात.

हलव्याचे दागिने...

 स्त्री आपली कलाकुसर करून नवं विवाहितेसाठी  नूतन बालकांसाठी हलव्याचे दागिने बनवत असे.!

पण... आता मात्र विकत मिळतात... 

 एक सुंदर व्यवसाय....


✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺✺

तिळगुळ समारंभ...

असे सुंदर नाव दिले कि स्त्री पुरुष मुले सगळे एकत्र येतात. आणि एकमेकांना तिळगुळ देतात....

❥♡❥♡❥♡❥♡❥♡❥♡

 

 

तिळगुळ घ्या
तिळागणिक या
गोड गोड बोला
आमचा तीळ
सांडू नका
आमच्याशी कधी
भांडू नका...
असे प्रेमाने सांगितले जाते.

❥♡❥♡❥♡❥♡❥♡❥♡

तिळाचे नरम लाडू (साधा गूळ घालून केले जातात)
तिळाचे कडक पण कुरकुरीत???? कि खुसखुशीत लाडू...  
जे चिक्की च्या गुळापासून बनवले जातात
तिळाच्या वड्या... अगदी कुणीही खाव्या अशा.
तर कुणी लाडू न वळता नुसताच भगरा... चमच्याने देतात. 
या बरोबरीने नाजूक हलवा हवाच.

⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘

 

 

आणि

 हळदीकुंकू समारंभ.

याला मात्र काहीतरी वस्तू धान्य, साखर, नारळ असे लुटतात
लग्न झाल्यानंतर नवं विवाहित ... 
ओळीने पाच वर्ष ठरलेली सौभाग्य लेणी लुटते.

⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘⚘

मला वाटत लुटणे... म्हणजे 
जे आपल्याकडे जास्त आहे ते लुटणे किंवा वाटणे....
असो
काळे कपडे या सणाला आवर्जून घातले जातात.
थंडी असते ना....
**********************

No comments:

Post a Comment