✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽
आज मराठी भाषा दिन.!
किती जणांना वर्णमाला येत असेल???
◎◎◎◎◎◎◎◎◎◎◎◎◎◎
मराठी स्वर...
अ आ इ ई उ ऊ ए ऐ ओ औ अं अः...
ऋ श्र
व्यंजने... क् ख् असं असतं
यात अ मिसळला कि पूर्ण अक्षर., क असं होतं.
क ख ग घ ङ
च छ ज झ ञ
ट ठ ड ढ ण
त थ द ध न
प फ ब भ म
य र ल व श
ष स ह ळ
क्ष ज्ञ
ही दोन जोडाक्षरे
क्ष ... क् + ष
ज्ञ.... ज् + ञ
तस श्री हे जोडाक्षर आहे ना
श् + र श्र
बाराखडी...
अकार, ्
आकार, ा
इकार ि
ईकार ी
उकार ु
ऊकार ू
एकार े
ऐकार ै
ओकार ो
औकार ौ
अंकार ं
अःकार ः
क का कि की कु कू के कै को कौ कं कः
याप्रमाणे.... ज्ञ पर्यंत.
एक अक्षरी शब्द ज्याचा वापर आपण वाक्यात करतो.
कि उ ए ओ ऑ
छू छे
जी जू जे जो
ढ ती तू ते तो
धू नि ने
पू पि बा बी
मी यू ये
व वा शी शू
सू सौ.
ही हे हो हं
असे आहेत काही एकाक्षरी शब्द.!
------------------------------
जोडाक्षर... दोन अक्षरे एकत्र केली कि होते जोडाक्षर
यातील र हे अक्षर वेगळ्या वेगळ्या प्रकारे दिसते जोडल्यावर
ऱ्ह ... ऱ्हस्व
कृ ... कृष्ण
क्र ... क्रम
र्क .... अर्क
ष्ट्र ..... राष्ट्र
त्र .... पत्र
~~~~~~~~~~~~~~
ँ
ॅ ... ऑ
ं ..अंतर
____________________
ळ हे मराठीतील स्वतःचे वेगळेपण दाखवणारे अक्षर
तर त्याच्या जवळचे वाटणारे अक्षर 'ल'
पण ल जिथे हवा तिथे ळ लिहून चालत नाही.
अर्थच बदलतो.
लाल .... रंग
लाळ....
ओल... जमिनीला भिंतीला येते
ओळ... रांग
दल... पोलीस दल
दळ... दळणे
::::::::::::::::::::::::::::::
घननीळा लडिवाळा या गाण्यात बरेच वेळा
ळ आला आहे.
कवी: गदिमा.!
***********************
ळ, ण या अक्षराने सुरु होणारे शब्द नसतात.
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
शब्दाला जोर येण्यासाठी काहीवेळा 'च' वापरला जातो.
नाही करणार
पण ते नाहीच करणार...
म्हणजे नक्की करणार नाही.
**********************
च चा उच्चार दोन प्रकारे होतो...
चमचा, चांदी, चूक, चला चावी.
चड्डी, चिवचिव, चिंता, चिमटा, चिमणी....
**********************
असंच ज .
जहाज, जन्म, जग, जवळ,
जर...
जिराफ, जिंकणे, जीवन...
०००००००००००००००००
झ... झबले, झगा, झोंबणे
आणि... झिंग, झिंगाट
०००००००००००००००००
ष हा उच्चार नीट करावा लागतो.
••••••••••••••••••••••••••••
ऋषी ऋता ऋत्विक ऋजुता ऋत्विका
ऋग्वेद ऋजु ऋषिकेश ऋग्वेदी
••••••••••••••••••••••••••••
तसं... शब्द एक आणि अर्थ दोन तीन असतात...
चाळ... एकाच मजल्यावर अनेक खोल्या असलेली इमारत
आणि
चाळ म्हणजे नर्तकीच्या पायातले घुंगरू!
~~~~~~~~~~~~~~
शिरा... गोड पदार्थ,
आणि
दुसरा अर्थ रक्तनालिका.
~~~~~~~~~~~~~~
असे अनेक शब्द असतात
••••••••••••••••••••••••••••
तसं ं अनुस्वार
प्रत्येक वेळी त्याचा उच्चार करत नाही पण अनुस्वार देतो.
जसं... तसं, रागवयाचं,
नसायचं, गाणं, नवं
नांव...
अनुस्वार नसेल तर... कसं वाचलं जाईल???
आणि
हाच अनुस्वार जर वेगळ्याच ठिकाणी आला तर कसा अर्थ बदलतो....
हे कुणीतरी लिहिलेलं आहे.!
↓↓↓
××××××××××××××××××
.....टिंब कविता
एकदा एक टिंब
इकडे तिकडे हिंडले......
शब्दांच्या बागेमध्ये
फुलपाखरु झाले!
'नदीचा केला नंदी'
'माडीची केली मांडी'
'बाबुचा केला बांबु'
'कुडी'ची कुंडी'
'शेडी'ची केली 'शेंडी'
'अग' झाले 'अंग'
'भाडे' बनले 'भांडे'
'रग' बनला 'रंग'
हिंडुन हिंडुन असे
टिंब अगदी दमले
वाक्याच्या शेवटी येऊन
पुर्णविराम बनले.
..............................
कोणतीही भाषा चार कोसावर बदलते म्हणतात.
वऱ्हाडी, कोंकणी, वैदर्भीय, अहिराणी, खान्देशी, नागपुरी....
कित्ती भाषा... तरीही कानाला गोड वाटतात.
::::::::::::::::::::::::::::::
चक्रधर स्वामी यांनी लिहिलेले.. मराठी
ज्ञानेशवरी चे मराठी,
शिवाजी राजांच्या काळातील मराठी....
असे बदल होत होत आताचे मिंग्लिश मराठी.!
इंग्रजीमधील शब्द चपखल येऊन बसले मराठीत.
स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांनी तर कित्तीतरी प्रतिशब्द दिले आहेत इंग्लिश शब्दाऐवजी.
बोलपट, क्रमांक, चित्रपट, मध्यंतर मूल्य , निर्बंध विशेषांक इत्यादी
पण हळूहळू मराठी भाषा लोप पावेल कि काय???
असे वाटू लागले.
याची पहिली पायरी मराठी शाळेत कुणी प्रवेश घेईनासे झाले...
आता मराठी शाळा ओस पडू लागल्या,
बंद होण्याच्या मार्गावर.!
मी महाराष्ट्राची, मुंबईची.!
मी मराठी, माझी मातृभाषा मराठी
तरीही प्रत्येक भाषेचे महत्व जाणते.!
प्रत्येक भाषेला मान दिलाच पाहिजे.
मराठी भाषा दिन
या निमित्त.....
मराठीचे सौंदर्य जपले पाहिजे
पण.... इंग्लिश हि जगाची भाषा... डिग्री मिळवण्याची, नोकरी व्यवसायाची भाषा.!
आणि हिंदी आपली राष्ट्रभाषा.!
तर गुजराथी व्यवसायाची भाषा.
यांचे स्थान महत्वाचे आहे हे विसरून चालणार नाही.
*******************************************
एक आलेला मेसेज
मला एकदा एका
इंग्रजाळलेल्या माणसाने हिणवण्याच्या स्वरात म्हटलं
"अरे काय त्या मराठीत टाइप करता रे तुम्ही.
किती वेळ लागतो.
बोअरिंग काम.
इंग्रजीत कसं पटापट टाईप होतं.
तुमचं मराठी म्हणजे......"
मी त्याला सांगितलं,
"अरे बाबा श्रीमंत आणि गरिबामध्ये तेवढा फरक असणारच".
तो खुश होऊन म्हणाला "चला म्हणजे मराठी गरीब हे तू मान्य केलंस तर".
मी म्हटलं "मित्रा चुकतोयस तू.
इंग्रजी भाषेत वर्णाक्षरं किती?".
तो म्हणाला २६.
मी म्हटलं "मराठीत याच्या दुप्पट ५२ आहेत.
इंग्रजीच्या दुप्पट मालमत्ता आहे आमची.
आता सांग, कोण गरीब आणि कोण श्रीमंत?
केवळ
एखादी साडी गुंडाळून बाहेर पडणारी स्त्री पटकन तयार होऊ शकते
*पण भरजरी
कपडे घालून सर्व दागदागिने घालून बाहेर पडणारी स्त्री जास्त वेळ घेणारच.*
आमची मराठी भाषा काना, मात्रा, वेलांट्या, उकार यांचे दागदागिने लेऊन समोर येते.
म्हणुनच ती समोर आल्यावर तिला यायला लागणारा वेळ कोणी बघत नाही,
तिचं सौंदर्य बघून सर्व धन्य होतात."
✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽✽ ✽
No comments:
Post a Comment