Friday, 15 January 2016

मकर संक्रांत...


तिळगूळ घ्या,

तिळागणिक या

आणि गोड गोड बोला.....
आमचा तीळ सांडू नका
आमच्याशी कधी भांडू नका..


असं म्हणायचो आम्ही.....
यामध्ये प्रेमाचा ओलावा
तिळाची स्निग्धता (स्नेहरुपाने वाटतो.)
गुळाचा गोडवा....
सगळंच आहे ना.....

कोणीही आपल्याकडे खुप यावं ही इच्छा आहे.!

असा नविन वर्षाचा पहिला मराठी सण ठरलेल्या तारखेला १४ जानेवारीला येतो. 
पण..... कधीतरी तो १५ जानेवारीला येतो.!
जसा तो यावर्षी आलाय.

तीळ स्निग्ध आणि गुळ उष्ण
यापासून बनणारे पदार्थ करतो
जसं की तिळगुळ लाडू, तिळाची वडी, गुळाची पोळी
पोळीवर तुप हवंच बरं का!
तसंच या दिवसात भाज्या खुप सुंदर मिळतात, म मिश्र भाजी करतात.

सुगड (सुघट) पूजन...

फळं सुंदर मिळतात स्त्रिया सुगडाची पुजा करतात.
 यात बोरं, उसाचे कर्वे, ओले हरभरे, गाजर जे बाळगोपाळ मंडळींना प्रिय असतं.....
तर याची पूजा करुन ते वाण घरोघरी जाऊन देतात.

संक्रांत सण..... तिळवण.!

नवविहातांचा तर हा एक मस्त सण असतो.

 सर्व दागिने .....

 हो पण ते हलव्याचेच असतात ते घालायचे छान फोटो काढायचे.....

हे दागिने बनवतांना झिग वापरावा लागतो.
 तसंच हलवा सुद्धा खास बनवावा लागतो. रंगीत पण बनवतात.
 म्हणजे दागिने सुंदर दिसतात.
जसं की मंगळसुत्रासाठी मिरीवर हलवा, काहींसाठी भोपळ्याच्या बियांवर हलवा करतात.
तिळावर केलेला हलवा फार नाजुक आणि सुरेख दिसतो.
अगदी आपण सोन्यामोत्याचे दागिने बनवतो 
तसेच हलव्याचे सर्व दागिने बनवले जातात.



जावयासाठी थोडा मोठा लाडू करायचा. 

त्यात रुपया, अंगठी पुर्वी लपवत असत.

गुच्छ, मोबाईल, हार, अंगठी असे दागिने केले जातात.

हळदीकुंकू

काहीतरी वस्तू लुटतात.
पण नवविवाहिता हळदीकुंकु, हिरव्या बांगड्या,आरसा, फणी,
अशा पाच वर्ष पाच वस्तू लुटतात.
आता लुटणे म्हणजे काय????
 तर जे आपल्याकडे जास्त आहे ते वाटणे.


बोरन्हाण....

छोटी साधारण वर्षासव्वावर्षाच्या मुलांचा हा सण करतात.

 या छोट्यांना पण हलव्याचे दागिने करायचे, आणि

 बोरं, चॉकलेटस् हलवा, उसाचे कर्वे गाजराचे तुकडे, द्राक्ष, असं डोक्यावरुन घालायचं ,

जी छोटी मुलं आपण बोलावलेली असतात ......ती मग छोटी मंडळी हे छान वेचून खातात.




पतंग उडवणे.....

आकाश अगदी रंगीबेरंगी पतंगांनी भरलेलं दिसतं,
बडोदा येथे स्पर्धा होते, खुप मोठी. मी कधी ही स्पर्धा बघितली नाही.
पण ऐकलं मात्र भरपूर आहे.
गुजराथमधे यादिवशी उंधियो, जिलबी, फाफडा असं गच्चीवर नेतात,
 दिवसभर पतंग उडवायचे आणि हे मस्त खायचं.


卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐 卐

मकर संक्रांत....

सुर्याचा मकर राशीत प्रवेश होणार म्हणजे दिवस हळूहळू मोठा होणार.

(आता दिवस तिळातिळाने मोठा होणार)

संक्रांत म्हणजे संक्रमण,स्थित्यंतर.! सुर्य उत्तरेकडे वळणार.
म्हणजेच हा आहे उत्तरायणाचा काळ...!!!
भूगोल दिन असंही म्हणतात.
कारण हा भौगोलिक दृष्ट्या साजरा होणारा सण आहे.
(भारत हा उत्तर गोलार्धात आहे.)
सुर्य हा उत्तरेकडे सरकणार.!

काळा रंग..... संक्रांतीचे विशेष.....

ऋतुमानाप्रमाणे हिवाळा...  म्हणजे थंडी असते तर 

थंडी रोखण्याचे काम काळा रंग करतो.

 किंवा गडद रंग थंडीपासून संरक्षण करतो म्हणून काळा रंग.

एरव्ही कोणत्याही सणाला काळा रंग शक्यतो वापरत नाही पण

 या सणाला आवर्जुन काळे कपडे परीधान करतात.

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

तिळासारखी हृदयी शुभ्रता।

अंतर्यामी शरीरी शुचिता ।

गुळासारखी मुखी मधुरता ।

वाणीमध्ये येवो मृदुता ।।

                         संकलन

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

 

 


                                       गूळाचीपोळी 


 

2 comments:

  1. माधुरी पटवर्धन.... माझी वहिनी
    तिचा रिप्लाय....
    आई हलवा कशा करत????
    आई पहाटेच्या थंड वेळी हलवा करायला घेत असत.
    स्वच्छ धुवून वाळवलेले तीळ परातीत घेत.
    साखरेचा पाक करतांना थोडेसे दूध टाकून मळी काढत असत. पाक पातेलीत करायचा. गाळायचा, परातीत गरम केलेले तीळ घेऊन मग चमच्याने त्यावर थंड पाक घालायचा. हा पाक एका दिवशी पाव लिटर या मापाने तिळावर हलक्या हाताने चढवला जात असे. अत्यंत सावकाश मंद आचेवर (मुद्दाम वातीच्या स्टोव्हवर) सतत तीळ हलवत राहात. एकेक चमचा पाक टाकून तो एकेका तिळावर आवरण करत असे. उजाडल्यावर हे काम बंद करत. नंतर हलवा लवकर वाढण्याकरता पाक जाड करत असत. काटा चांगला येण्याकरीता ठराविक जाडीचा हलवा झाल्यावर त्या पाक पातळ घेत असत. मग छान काटेरी हलवा होई.
    दागिने करण्यास मग....
    लवंग, दोरे, डाळं, मिरी, कुरमुरे पाकवले जात असत.
    हाताला येणाऱ्या घामाने काटे मोडतील म्हणून स्वच्छ पातळ फडक्याने हात पुसुन घेत असत.
    घाई असेल तर... रात्री उशीरा हलवा करणे सुरू करत असत. मग पुन्हा पहाटे हे काम चालू होत असे.
    असा सुरेख हलवा मी पाहिला नव्हता.
    मग दागिने करणे मजेचे वाटत असे.
    खुप कष्टाचे, पण तितकाच आनंद देणारे हे काम आहे.
    पाकात खायचा रंग टाकून रंगीत हलवा करीत असत.
    पण.... केशरी हलवा हवा असेल तर मात्र केशर घालून करत.
    हिरवा, लाल रंग जास्त झाला तर मात्र हलवा कडू लागतो.
    जास्त थंडी असेल तर हलवा वाढतो.
    काटा यायला पाक जेवढा पातळ तितका काटा नाजूक येतो.
    (हलवा करतांना हाताला चटके बसु शकतात.

    ★ हलवा करण्यास खूप थंडी आणि मंद आच,असेल तर उत्तम

    ★ पाक वाढायला जाड पाक हवा.
    पण..... काटा यायला पातळ पाक हवा.

    ★ हलवा बनवणे कष्टाचे, हाताला चटके बसण्याचे काम.!

    ★ नवनिर्मिती... हलवा वाढतांना, काटा उत्तम काटा येतांना बघणे आनंददायी.!

    ★ आणि तयार झालेले दागिने.... व्वा! किती आनंददायी..!!

    ★ हे काम दिवसा होत नाही. कारण वातावरण थंड असावं लागतं.


    (माझी आई हलवा करत असे हे माझ्या वहिनीने सांगितलं आहे)

    ReplyDelete
  2. माधुरी पटवर्धन.... माझी वहिनी
    तिचा रिप्लाय....
    आई हलवा कशा करत????
    आई पहाटेच्या थंड वेळी हलवा करायला घेत असत.
    स्वच्छ धुवून वाळवलेले तीळ परातीत घेत.
    साखरेचा पाक करतांना थोडेसे दूध टाकून मळी काढत असत. पाक पातेलीत करायचा. गाळायचा, परातीत गरम केलेले तीळ घेऊन मग चमच्याने त्यावर थंड पाक घालायचा. हा पाक एका दिवशी पाव लिटर या मापाने तिळावर हलक्या हाताने चढवला जात असे. अत्यंत सावकाश मंद आचेवर (मुद्दाम वातीच्या स्टोव्हवर) सतत तीळ हलवत राहात. एकेक चमचा पाक टाकून तो एकेका तिळावर आवरण करत असे. उजाडल्यावर हे काम बंद करत. नंतर हलवा लवकर वाढण्याकरता पाक जाड करत असत. काटा चांगला येण्याकरीता ठराविक जाडीचा हलवा झाल्यावर त्या पाक पातळ घेत असत. मग छान काटेरी हलवा होई.
    दागिने करण्यास मग....
    लवंग, दोरे, डाळं, मिरी, कुरमुरे पाकवले जात असत.
    हाताला येणाऱ्या घामाने काटे मोडतील म्हणून स्वच्छ पातळ फडक्याने हात पुसुन घेत असत.
    घाई असेल तर... रात्री उशीरा हलवा करणे सुरू करत असत. मग पुन्हा पहाटे हे काम चालू होत असे.
    असा सुरेख हलवा मी पाहिला नव्हता.
    मग दागिने करणे मजेचे वाटत असे.
    खुप कष्टाचे, पण तितकाच आनंद देणारे हे काम आहे.
    पाकात खायचा रंग टाकून रंगीत हलवा करीत असत.
    पण.... केशरी हलवा हवा असेल तर मात्र केशर घालून करत.
    हिरवा, लाल रंग जास्त झाला तर मात्र हलवा कडू लागतो.
    जास्त थंडी असेल तर हलवा वाढतो.
    काटा यायला पाक जेवढा पातळ तितका काटा नाजूक येतो.
    (हलवा करतांना हाताला चटके बसु शकतात.

    ★ हलवा करण्यास खूप थंडी आणि मंद आच,असेल तर उत्तम

    ★ पाक वाढायला जाड पाक हवा.
    पण..... काटा यायला पातळ पाक हवा.

    ★ हलवा बनवणे कष्टाचे, हाताला चटके बसण्याचे काम.!

    ★ नवनिर्मिती... हलवा वाढतांना, काटा उत्तम काटा येतांना बघणे आनंददायी.!

    ★ आणि तयार झालेले दागिने.... व्वा! किती आनंददायी..!!

    ★ हे काम दिवसा होत नाही. कारण वातावरण थंड असावं लागतं.


    (माझी आई हलवा करत असे हे माझ्या वहिनीने सांगितलं आहे)

    ReplyDelete